Gırtlak kanserlerinin oluşumunda etkili risk faktörleri

• Tütün ürünlerinin kullanımı: Sigara içimi en önemli etkendir. Gırtlak kanseri bulunan hastaların %95’i sigara içen kişilerdir ve sigara içen kişilerde gırtlak kanseri gelişme riski içme,yenlere göre 5-35 kat daha fazladır.

• Aşırı alkol kullanımı: Özellikle sigara içimi ile birlikte olduğunda kanser gelişiminde rolü daha fazladır.

• İnsan papillom virüsü (HPV=Human Papilloma Virus)

• Reflü

Belirtiler

• Ses kısıklığı veya değişikliği

• Boğaz ağrısı

• Kulak ağrısı

• Boğazda yabancı cisim hissi

• Yutkunma zorluğu

• Yutkunurken ağrı

• Nefes alma güçlüğü

• Boyunda şişlik

Bu belirtiler kanser dışındaki hastalıklarda da görülebilir. Bu belirtilerin birkaç haftadan uzun sürmesi ve düzelme göstermemesi durumunda kanserden şüphelenilmeli ve bir hekime muayene olunmalıdır.

Tanı ve tedavi planlaması için yapılması gereken işlemler

• Gırtlağın ve boyunun muayenesi: Gırtlağın iç yüzü ağız içinden bir ayna yardımıyla veya endoskop adı verilen optik aletlerin yardımıyla görülebilir. Boyunda gırtlağın kendisi ve gırtlak kanserlerinin etkileyebileceği lenf bezleri elle muayene edilir.

• Bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme: Kanserin gırtlak veya boyundaki yayılımını ve büyüklüğünü değerlendirmek için gerekebilir.

• Ultrasonografi: Boyundaki lenf bezlerinin değerlendirilmesi için yararlanılabilir.

• Biyopsi: Anormal görünen yüzeylerde kanserleşme olup olmadığı, biyopsi işlemi ile alınan bir doku örneğinin işlemlerden geçirildikten sonra bir patoloji uzmanı tarafından mikroskop altinda incelenmesi sonucunda belirlenir. Gırtlaktan biyopsi, genellikle genel anestezi altında, ağız içinden ve özel aletler kullanılarak alınabilir.

Tedavi şeklini belirlemede etkili faktörler

• Kanserin gırtlakta yerleştiği bölge

• Kanserin büyüklüğü ve yayıldığı yerler

• Biyopsi ile belirlenen hücre özellikleri (patoloji sonucu)

• Hastanın yaşı ve genel sağlık durumu

Tedavi seçenekleri

• Ameliyat: Gırtlak kanserlerinde uygulanabilecek bir çok ameliyat yöntemi vardır. Eğer gırtlak kanseri erken teşhis edilmişse ve kanserin yerleşimi böyle bir ameliyat için uygunsa gırtlağın bir kısmının alınmasıyla ameliyat gerçekleştirilebilir. Bu ameliyatlarda geçici bir süre için boyuna solunum deliği açılır, ameliyat bölgesi iyileştikten sonra bu delik kapatılır ve ses çıkartma fonksiyonu korunur.
  
  Bazı erken teşhis edilmiş gırtlak kanserlerinde laser ile kapalı ameliyat yapılabilir ve boyunda delik açılmasına gerek duyulmayabilir. Ancak, kanserin ilerlediği durumlarda gırtlağın tamamının alınması gerekebilir. Bu durumda nefes alma fonksiyonu kalıcı olarak boyundaki bir delikten gerçekleşir. Ses çıkartılabilmesi ve konuşma, ameliyattan bir süre sonra nefes borusu ile yemek borusu arasına yerleştirilen protezlerle mümkün olur.
  
  Bazı durumlarda ameliyattan sonra radyoterapi uygulanması şeklinde her iki tedavi yönteminin de birlikte kullanılması gerekebilir.

• Radyoterapi

• Kemoterapi (ilaç tedavisi): İlk tedavi seçeneği değildir. Genellikle ameliyatın mümkün olmadığı veya ameliyat ve radyoterapi uygulanıp kanserin kaybolmadığı ya da tekrarladığı durumlarda kullanılır.