Parotis tümörleri
Parotis tümörleri kulak kepçesinin önünde ve altında yerleşmiş olan, en büyük tükürük bezi olan parotis bezinden kaynaklanan tümörlerdir. Bütün tükürük bezi tümörlerinin yaklaşık %80'i parotiste görülür, bu tümörlerin %80-85'i iyi huyludur.
Parotis tümörlerinde belirtiler
İyi huylu tümörlerin tek belirtisi ağrısız şişliktir. Şişlik kulak memesi altında, kulak kepçesi önünde, çene kemiği veya dil altında olabilir. Çoğunlukla ağrı yoktur ve büyüme hızı yavaştır.
Kötü huylu tümör belirtileri:
Hızlı büyüme gösteren şişlik
Ağrı
Yüz felci
Deride renk değişikliği
Tanı yöntemleri
Muayene: Tükürük bezlerinin muayenesi çoğunlukla bir tümör bulunup bulunmadığı konusunda değerli bilgiler verir.
Görüntüleme yöntemleri:
Ultrasonografi: Tümör varlığını iyi gösteren, hızlı bir inceleme yöntemidir
Bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans (MR): Kesitler halinde tümörlerle ilgili detaylı bilgiler veren inceleme yöntemleridir.
İğne biyopsisi: Tümör varlığı saptandıktan sonra tümörün cinsini belirlemeye yönelik olarak yapılır. Çoğunlukla ultrasonografi eşliğinde tümör içine ince bir iğne ile girilir ve hücre örnekleri alınır.
Tedavi
Parotis tümörlerinin çoğunda cerrahi tedavi uygulanır. İyi huylu tümörlerde cerrahi dışında ek tedaviye gerek yoktur. Kötü huylu tümörlerde ise cerrahi sonrasında radyoterapi veya kemoterapiden de yararlanılabilir.
Tedavi riskleri: Parotis bezi tümörlerinin cerrahi tedavisinde en önemli risk, bu tükürük bezinin içinden geçen yüz sinirinin fonksiyonunun bozulması, yani yüz felci gelişmesidir. Sinir bütünlüğünün bozulmadığı ameliyatlarda görülen yüz felçlerinin hemen tamamı geçicidir ve en geç 6 ay içinde düzelir. Kalıcı yüz felci çok düşük bir yüzde ile görülür.
Parotidektomi ameliyatı, yüz sinirinin (fasiyal sinir) ameliyat sırasında hasar görme riskini en aza indirmek ve sinirin bütünlüğünü korumak için hastalıkla uğraşmaktan çok, sinirin sağlıklı ve hastalıklı dokulardan ayrılıp korunmaya çalışılması çabasıyla gerçekleştirilir. Yüz siniri kulak kemiğinden çıktıktan hemen sonra parotis bezi içine girer, 3-4 mm kalınlıkta olan ana sinir gövdesi bundan sonra 1.5-2 mm kalınlıkta iki dala ve bunlar da çoğu 1 mm'den daha ince uç dallara ayrılarak yüzün mimik kaslarına ulaşır. Bu ince ve hassas sinir liflerinin zarar görmemesi için cerrahi lenslerle veya ameliyat mikroskopu kullanarak büyütme altında çalışmak ve sinir monitörizasyonu yapmak gerekebilir.
Sinir monitörizasyonu, sinirin iletim sağladığı kaslara yerleştirilen elektrodlardan cerraha uyarı vererek sinirin ve dallarının tanınmasını, fonksiyonlarının devam ettiğinin kontrol edilmesini sağlayan bir teknolojidir.