Otomikoz, dış kulak kanalı derisinin mantar enfeksiyonudur. Kulak kanalında şişliğe, kurumaya, pullanmaya, akıntıya ve ağrıya neden olabilir. Daha çok sıcak iklim koşullarında yaşayanlarda ve su sporları yapanlarda görülür. Genellikle damla veya pomad şeklinde uygulanan mantar ilaçları ile tedavi edilir.

Nedeni

Kulak mantarı, mantar cinsi mikropların neden olduğu bir deri enfeksiyonudur. En sık Aspergillus ve daha az olarak Candida türü mantarlar etkendir. Mantarlar her ortamda bulunurlar, ancak bunlarla karşılaşan çoğu insanda hastalığa neden olmazlar. Kulak mantarı gelişimi açısından risk faktörleri şunlardır:

• Bağışıklık sistemi, hastalıklar veya tedaviler nedeniyle zayıflamış kişiler

• Sıcak ve tropik iklimlerde yaşayan kişiler

• Pamuklu kulak temizleme çubukları ile kulak kanalının zedelenmesi

• İşitme cihazı kullanan kişilerde kulak kalıplarının kulak kanalı derisini zedelemesi ve nemli bir ortam yaratması

• Egzema gibi kronik deri hastalığı bulunan kişiler

• Diyabet (şeker hastalığı)

• Yüzme gibi su sporları yapanlar

• Kirli suda yüzmek

• Akıntılı orta kulak iltihabı ve kulak zarında delik bulunması

• Kulak kiri (buşon) bulunması

Belirtiler

• Kulakta dolgunluk hissi veya tıkanıklık

• Kulakta kaşıntı

• Kulak ağrısı

• Kulak kepçesinin ve kulak kanalı girişinde deride kızarıklık veya şişlik

• Kulak kepçesi içinde deride pullanma

• Kulak akıntısı

Tanı

Doktorunuz kulak mantarı tanısını sadece muayene ile koyabilir.  Bunun için kulak kepçesini muayene edecek ve kulak kanalı ile kulak zarına otoskop adı verilen bir alet ile bakacaktır. Bazen kulak kanalından akıntı veya hücre örneği alınarak bunun mikroskop altında incelenmesi gerekebilir.

Tedavi

• Kulak kanalının temizliği: Tedavinin en önemli kısmıdır, bir KBB uzmanı tarafından yapılmalı ve tedavi tamamlanana kadar gerektiğinde tekrarlanmalıdır. Deri döküntüleri, mantar birikintileri, akıntılar temizlenmeden ilaçların istenen etkiyi sağlaması mümkün değildir. 

• Kulak kanalına uygulanan mantar ilaçları: Bunlar damla, sprey veya pomad şeklinde olabilir.

• Ağızdan alınan mantar ilaçları: Genellikle ciddi enfeksiyonlarda veya kulak kanalına uygulanan ilaçlar yetersiz olduğunda kullanılırlar.

Kulak mantarını önlemek için :

• Yüzme ve banyodan sonra kulaklarınızı kurutun.

• Başkalarına ait kişisel eşyaları (kulak tıkacı, havlu, yüzücü bonesi gibi) kullanmayın.

• Özellikle su sporları ile uğraşıyorsanız hijyen kurallarına özen gösterin. Islak ve nemli giyecek ve havluları kurutmadan tekrar kullanmayın. El ve ayak parmaklarına temas ettikten sonra el yıkamadan kulaklarınıza temas etmeyin.

• Mantara karşı doğal bir koruyucu olan kulak salgısını (serumen) çok sık temizlemeyin.

• Vücutta başka bir yerde mantar enfeksiyonu düşündürecek belirtiler varsa bir dermatoloji (deri hastalıkları) uzmanına muayene olun. Bu tür odaklardan kulağa mantar bulaşmasına sık rastlanır. Bu odaklar en çok ayak ve el parmak aralarında ve tırnaklarında görülür.