Fobik postural vertigo
( PPPD )
“Denge bozukluğu korkusuna bağlı baş dönmesi veya dengesizlik” olarak tanımlayabileceğimiz “fobik postural vertigo”, belli durumlarda tetiklenen ve baş dönmesi veya dengesizlik belirtilerinin olduğu panik atakları tanımlayan bir sorundur. 1991’de Brandt tarafından tanımlanmıştır. Günümüzde "Persistent Postural Perceptual Dizziness" kelimelerinin baş harflerinden oluşan PPPD kısaltması şeklinde de adlandırılmaktadır.
Fobik postural vertigoda muayenede anormal bulgular yoktur; özellikleri şunlardır:
Hastalar ayaktayken dengesiz olduklarını ve hafif bir baş dönmesi hissettiklerini ifade ederler, ancak böyle bir durum başkaları tarafından gözlenmez.
Baş dönmesi gerçek bir dönme şeklinde değildir, başta sersemlik veya boşluk hissi şeklindedir. Hastalar vücut pozisyonunu korumanın veya ayakta durmanın zor olduğunu, aralıklı olarak düşme korkusu yaşadıklarını ifade ederler; ancak, bu tür düşmeler gözlenmez.
Ataklar çoğunlukla bir mağaza, restoran gibi kalabalık ortamlarda bulunma, köprü üzerinde olma, araç kullanma, boş mekanlarda bulunma gibi dışarıdan gelen tetikleyici uyaranlar nedeniyle ortaya çıkar.
Belirtiler tekrarladıkça hasta şikayetlerini günlük hayatına genellemeye ve tetikleyicilerden kaçınmaya başlar. Ataklar sırasında veya hemen sonrasında hastalar kaygı içinde olurlar ve bulantı, terleme gibi ek belirtiler hissederler.
Sorulduğunda, hastalar çoğunlukla bir miktar alkol aldıktan sonra veya spor yaparken şikayetlerinin olmadığını söylerler.
Hastalar çoğunlukla şikayetlerinin başlamasından hemen önce benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV), vestibüler nörit, psikososyal stres gibi organik bir denge sistemi sorunu geçirmişlerdir.
Hastaların çoğunda obsesif kompulsif veya mükemmeliyetçi kişilik yapısı vardır.
Fobik postural vertigo teşhisi diğer organik baş dönmesi ve dengesizlik nedenlerinin araştırılması, denge laboratuarı testlerinin yapılarak bütün sonuçların normal bulunması ile koyulur.
Fobik postural vertigo tedavisinde vestibüler rehabilitasyon egzersizleri, bilişsel davranışçı terapi, ilaç tedavileri ve psikoterapi kullanılır.