Soğuk algınlığı burun ve boğazı, yani üst solunum yollarını etkileyen, değişik virüslerin neden olabildiği bir enfeksiyondur. Çocuklar yılda 4-5, erişkinler yılda 2-3 soğuk algınlığı atağı geçirirler. Soğuk algınlığı çoğunlukla 7-10 günde kendiliğinden iyileşir.

Nedeni

Rinovirüsler, respiratuar sinsityal virüs, adenovirüsler, ekovirüsler, koksaki virüsleri, korona virüsü gibi bir çok virüs soğuk algınlığına neden olabilir. Bu virüsler vücuda burun, ağız veya göz yoluyla bulaşabilir. Bulaşma şekli çoğunlukla hasta birisinin hapşırması veya öksürmesi sonucunda havaya dağılan virüslerin nefes yoluyla alınmasıdır. Hasta kişinin eliyle veya eşyalarıyla temas edilmesini takiben elin yıkanmadan buruna, ağıza veya göze değdirilmesi de sık görülen bir diğer bulaşma şeklidir.

Şu risk faktörlerinin varlığında soğuk algınlığına yakalanma olasılığı daha yüksektir:

• 6 yaşın altındaki, özellikle kreşe giden çocuklar

• Bağışıklık sistemini zayıflatan kronik hastalık varlığı

• Mevsim: sonbahar ve kış aylarında daha sıktır

• Sigara kullanımı

• Kalabalık ortamlar: okullar, alışveriş merkezleri, toplu taşıt araçları

Belirtileri

Soğuk algınlığı belirtileri çoğunlukla virüsle karşılaştıktan 1-3 gün sonra ortaya çıkar :

• Burun akıntısı

• Boğaz ağrısı veya yanma

• Hapşırma

• Burun tıkanıklığı

• Öksürük

• Genel vücut ağrıları

• Baş ağrısı

• Hafif ateş

• Halsizlik

Komplikasyonları

• Orta kulak iltihabı (akut otitis media): Virüsler ve bakteriler burun yoluyla orta kulağa ulaşmasıyla gelişir. Soğuk algınlığının neden olduğu nezleyi takiben kulak ağrısı ortaya çıkarsa akla gelmelidir.

• Akut sinüzit: Soğuk algınlığı belirtilerinin 10 günden fazla sürmesi durumunda akla gelmelidir.

• Diğer enfeksiyonlar: Farenjit, bademcik iltihabı, pnömoni (zatürre), bronşiolit gelişebilir.

Ne zaman hekime başvurulmalı?

• Çocuklar:

  • 38 C’den yüksek ateş

  • Belirtilerin 7-10 günde düzelmemesi veya şiddetlenmesi

  • Şiddetli baş ağrısı ve öksürük

  • Sesli nefes alma

  • Kulak ağrısı

  • Aşırı huzursuzluk

  • Aşırı halsizlik ve uykuya eğilim

  • İştahsızlık

• Erişkinler:

  • 38.5 C’den yüksek ateş

  • Ateşin 5 günden uzun sürmesi

  • Nefes darlığı

  • Sesli nefes alma

  • Şiddetli boğaz ağrısı, baş ağrısı, sinüzit belirtileri

  • Şiddetli ve yaygın kas ağrıları

Tanı

Çoğu hastada belirti ve bulgular tanı için yeterlidir. Gripten şüphelenilirse burun sürüntüsünde veya kanda grip virüsü, bakteri iltihabından şüphelenilirse boğaz kültürü, uzun süren öksürük veya nefes darlığı akciğer röntgen filmi incelemeleri gerekebilir.

Tedavi

Soğuk algınlığı için tedavi edici bir ilaç yoktur. Antibiyotikler soğuk algınlığına neden olan virüslere etkili değildir ve bakteri enfeksiyonu eklenmediği sürece kullanılmamalıdır. Tedaviler belirtileri hafifletmeye yöneliktir.

• Kullanılabilecek ilaçlar:

  • Ağrı kesiciler ve ateş düşürücüler: gerekli olduğu durumlarda doktorunuza sorarak kullanabilrisiniz

  • Burun açıcı spreyler: Erişkinlerde 5-7 günden uzun kullanılmamalıdır. 6 yaş altındaki çocuklarda kullanılamaz.

• Yararlı olduğu kanıtlanmamış ilaç ve ürünler:

• • C vitamini

  • Ekinezya

  • Çinko

• Yardımcı yöntemler:

  • Bol su içmek

  • Yatak istirahatı

  • Oda havasının ılık ve nemli tutulması

  • Serum fizyolojik burun damlası

  • Tuzlu ve karbonatlı su ile gargara