Otitis media, kulak zarı arkasındaki boşluğun iltihabıdır. İltihaplanmaya neden olan mikroplar orta kulağa östaki tüpü ile genizden ulaşır. Çocuklarda östaki tüpü erişkinlerde olduğundan daha kısadır ve mikropların genizden orta kulağa ulaşması da daha kolaydır. Bu nedenle çocuklarda orta kulak iltihabı, erişkinlerden daha sık görülür. Biriken iltihap sıvısı ağrıya ve kulak zarının titreşememesine bağlı olarak bir miktar işitme kaybına neden olur. Uygun ilaç tedavisi ile iltihaba neden olan bakteri cinsi mikroplar öldürüldüğünde iltihap sıvısı da ortadan kalkar ve işitme düzelir. Tedavisi antibiyotiklerle ve östaki tüpünün çalışmasını kolaylaştırıcı yardımcı ilaçlarla yapılır.

Orta kulak iltihabı çocukluk çağının sık görülen hastalıklarından birisidir. İstatistikler üç yaşına kadar olan çocukların üçte ikisinin en az bir kere hastalığı geçirdiğini göstermektedir. Sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda daha sık görülür. Çocukların ev ortamından çıkıp toplum hayatına atılmasını takip eden ilk iki yıl içinde üst solunum yolu enfeksiyonlarına ve kulak problemlerine daha sık rastlanır.

Orta kulak iltihabının belirtileri nelerdir?

Büyük çocuklar kulak ağrısı, ateş, işitme kaybı şikayetlerini ifade edebilirler. Bebeklerde ise huzursuzluk, uyku düzensizliği veya iştahsızlık hastalığın belirtisi olabilir. Bu belirtiler, bir hafta öncesinden başlayabilen, burun akıntısı ve öksürük gibi üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileriyle birlikte bulunabilir.

Şiddetli iltihaplanmalarda kulak zarı delinebilir ve kulak akıntısı görülebilir. Kulak akıntısı ile iltihabın boşalması sonucunda genellikle kulak ağrısı azalır ve ateş düşer. Kulak zarındaki delik de çoğunlukla kendiliğinden kapanır.

Orta kulak iltihabı önlenebilir mi?

Yenidoğan bebeklerde yatırılarak ve biberonla emzirmenin orta kulak iltihapları artırdığı bilinmektedir. Anne sütü ile ve yarı oturur pozisyonda emzirme bebeklerde hastalığı önleyen bir faktördür. Daha büyük çocuklarda, üst solunum yolu enfeksiyonlarının zamanında tedavisi kulak iltihaplarının sıklığını azaltabilir, ancak bütün iltihaplanmaları önlenemez.

Orta kulak iltihabı bulaşıcı mıdır?

Orta kulak iltihabı bulaşıcı değildir, ancak buna iltihabına yol açan üst solunum yolu enfeksiyonları bulaşıcı olabilir.

Nasıl tedavi edilir?

Hastalık 10-14 gün süreyle kullanılan antibiyotiklerle ve östaki tüpünün fonksiyonunu düzeltecek ilaçlarla tedavi edilir. Bazen çocuğun kulak zarı iltihap nedeniyle çok şişer, şiddetli ağrıya neden olur ve kulak zarında delinme riski saptanırsa kulak zarında küçük bir kesi yapılarak iltihabın boşaltılması gerekebilir. Küçük çocuklarda bu işlem ameliyathanede ve genel anestezi ile yapılır.

Evde alınması gereken önlemler ve uygulanabilecek tedavi var mı?

Belirtiler olduğunda, evde herhangi bir tedavi uygulamadan önce çocuğunuzun mutlaka doktoru tarafından değerlendirilmesi gerekir. Evde uygulanabilecek yöntemler, çocuğun rahatlatılmasına yöneliktir. Ağrı kesici ve ateş düşürücüler ile çocuğun rahat uyku uyuması sağlanabilir. Kulak akıntısı olan çocuklar yüzmemeli, banyoda ise kulak kanalına su teması tıkaçlarla önlenmelidir. Doktorunuz kulak tıkacını nasıl hazırlayacağınızı veya ne tür bir tıkaç temin etmeniz gerektiğini size açıklayacaktır.

Kaç günde düzelir?

İltihabın düzelme süresi değişken olabilir. Hiç tedavi edilmediğinde bile 48 saat içinde kendiliğinden düzeldiği olmaktadır. Bazen de, antibiyotiklerle tedavi edilmesine rağmen 2 hafta ile 2 ay arasında bir sıvı kalmaya devam eder. Bu sıvı genellikle zaman içinde kendiliğinden kaybolur, ancak bu süre içinde çok hafif bir işitme kaybı olur.

Orta kulak iltihabı sırasında görülen işitme kaybı kalıcı olabilir mi?

Eğer uygun tedavi edilir ve ilaçlar önerildiği doz ve sürede kullanılırsa akut iltihaplanmalarda kalıcı işitme kaybı olasılığı çok düşüktür.

Doktora ne zaman başvurmak gerekir?

Orta kulak iltihabı, tedavi edilmediğinde ciddi ve kalıcı sorunlara neden olabilir. Hastalık belirtilerini gösteren çocuklar bir hekim tarafından değerlendirilmelidir. Kulak ağrısı, yeni bir dişin çıkması, yabancı bir cismin kulak yoluna kaçması, pamuklu çubuklarla temizlik sırasında kulak yolunun tahriş edilmiş olması, sertleşmiş kulak kiri tıkaçları nedeniyle de meydana gelebilir. Kulak yolunu ve kulak zarını ancak doktorunuz değerlendirebileceği için, şikayetlerin gerçek nedeninin bulunması ve tedavinin doğru olarak planlanması için hekim muayenesi şarttır.