Fantozmi var olmayan bir kokunun hissedilmesidir, yani bir koku halüsinasyonudur. Hissedilen fantom kokunun türü kişiden kişiye değişkenlik gösterir, ancak genellikle hoş olmayan kokular hissedilir:

  • yanık ekmek
  • yanmış lastik
  • sigara
  • metal kokusu
  • kimyasal madde kokusu
  • kokuşmuş yiyecek kokusu
  • küf kokusu gibi. 

Fantozmisi olan kişiler çoğunlukla hissettikleri kokuyu iyi tanımlayamazlar, hatta bu hiç karşılaşmadıkları ve bilmedikleri bir koku da olabilir. Kötü koku hissedilmesi çoğunlukla tat duyusunu da olumsuz etkiler, kişide iştahsızlığa ve kilo kaybına yol açabilir.

Parozmiden farkı

Fantozmi genellikle bir koku bozukluğu olan parozmi ile karıştırılır. Parozmisi olan kişiler gerçek hayatta var olan kokuları farklı olarak hissederler. Örneğin, çiçek kokusu yerine bir kimyasal koku algılarlar. Parozmisi olan kişiler de çoğunlukla hissettiklerinin rahatsız edici kokular olduğunu söylerler. Fantozmi ve parozmi aynı kişide birlikte de bulunabilir.

Nedenleri

Fantozminin birçok farklı nedeni olabilir. Buruna ait nedenlerle ortaya çıkan periferik fantozmi, veya beyin ile ilişkili nedenlerle ortaya çıkan merkezi fantozmi nedenleri sorumlu olabilir.

Periferik fantozmi nedenleri :

Merkezi fantozmi nedenleri :

  • epilepsi 
  • kafa travması
  • fantozminin haberci olduğu migren
  • Parkinson hastalığı
  • şizofreni
  • depresyon
  • inme
  • bazı ilaçlar

Tanı

  • Fantozmi tanısı koymak için, öncelikle bir Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanı baş, yüz ve boyun bölgelerinin muayenesini yapmalıdır. Bu muayene sırasında çoğunlukla burun bölgesinin endoskopisi de yapılır.
  • Koku ayırt etme ve koku hassasiyet testleri yapılabilir.
  • Daha sonra bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) görüntüleme, fonksiyonel manyetik rezonans (fMR) görüntüleme, elektroensefalografi (EEG) incelemeleri ile burunda veya beyindeki olası sorunlar araştırılabilir.

Tedavi

Fantozminin tedavisi, altta yatan nedenin tedavisinin yapılmasıdır. Bu tedavi burun polplerinde, müzmin sinüzitte, tümörlerde ameliyatla, nezlelerde ve merkezi sinir sistemi hastalıklarında çoğunlukla ilaçlarla yapılır. Sinir iyileşmesini olumlu etkileyen destekleyici tedavilerden de yararlanılabilir.