Kulak kanalının derininde dış kulak ile orta kulağı ayıran kulak zarı bulunur. Kulak zarı, üzerine ses dalgaları geldiğinde titreşen ince bir yapıdır ve arkasında hava içeren bir boşluk olan orta kulak bulunur.
Kulak zarının delinmesi çoğunlukla enfeksiyonlara veya yaralanmalara bağlıdır. Kulak zarının yaralanması ise çeşitli şekillerde olabilir :
- Kulak kanalında basınç artışına neden olan darbeler veya kazalar
- Kulak kemiği kırıkları
- Şiddetli patlamalar
- İğne, tığ, çubuk gibi batıcı veya delici cisimlerin kulağa sokulması
- Kulak kanalına asitli veya çok sıcak sıvıların kaçması
- Sualtı dalışlarda su basıncına bağlı
- Kulak zarına tüp takılmasını takiben
Orta kulak iltihabı (akut otitis media) sırasında veya müzmin orta kulak iltihaplarında (kronik otitis media) kulak zarında delinme olabilir. Orta kulak iltihaplanmalarına bağlı kulak zarı delinmelerinde çoğunlukla kulakta dolgunluk, ağrı, ateş ve işitme kaybını takiben kulakta akıntı olur. Müzmin orta kulak iltihaplarına bağlı kulak zarı delinmelerinde akıntı ve işitme kaybı vardır, ancak ağrı ve ateş çoğunlukla görülmez.
İşitme kaybının şiddeti genellikle kulak zarındaki deliğin büyüklüğü ile orantılı olarak artar, yani delik ne kadar büyükse işitme kaybı da o kadar fazladır. Deliğin kulak zarındaki yeri de işitme kaybının derecesini etkiler. Kulak zarındaki delik şiddetli bir travma veya patlama nedeniyle olduysa işitme kaybı fazladır, iç kulak hasarı olduysa kalıcıdır ve sıklıkla kulak çınlaması (tinnitus) eşlik eder.
Tedavi
Kulak zarındaki delinmeler çoğunlukla birkaç hafta, bazen de birkaç ay içinde kendiliğinden iyileşir. Bu iyileşme süresi içinde kulağın su temasından ve travmalardan korunması gerekir. Kendiliğinden iyileşmeyen kulak zarı deliklerinin operasyonla onarılması gerekir.
Kulak zarının onarımında amaç banyo yaparken ve yüzerken orta kulağa su kaçmasını, dolayısıyla orta kulakta enfeksiyon oluşmasını önlemek, işitmeyi düzeltmek ve kulak çınlamasını azaltmaktır.
Kulak zarındaki delik küçükse deliğin kenarlarındaki iyileşme uyarıldıktan sonra delik üzerine ince kağıt veya silikon yerleştirilerek, iyileşmeyi kolaylaştıran maddeler uygulayarak kapatılmaya çalışılabilir. Bu yöntemlerle kapanmayan veya büyük kulak zarı deliklerinde cerrahi tedavi gerekir. Kulak zarının cerrahi olarak onarılması operasyonuna “miringoplasti” adı verilir. Miringoplasti için birçok yöntem kullanılabilir. Kulak zarı onarımlarındaki temel prensip kulak zarının bir doku yaması nakledilerek kapatılmasıdır. Nakledilen doku çoğunlukla iki-üç hafta içinde iyileşir ve kulak zarı ile bütünleşir. Bu iyileşme süresi içinde kulak kanalı bazı maddelerle doldurularak doku yamasının hareket etmesi önlenir. Kulak kanalındaki destek maddeler eriyip kanal açılana kadar yapılan onarımın başarılı olup olmadığı anlaşılmaz. İşitmenin düzelmesi ise iki-üç ayı bulabilir.
Kulak zarı onarımının başarısı kulak zarındaki deliğin büyüklüğüne ve yerine bağlı olarak değişir. Genel olarak tek bir operasyonla %80 oranında başarılı sonuç alınır. Kapanmayan kulak zarı deliklerinde onarım işlemi tekrarlanabilir.
