Farenjit yutkunmakla artan boğazda ağrı, kaşıntı ve rahatsızlık hissi belirtileri gösteren, çoğunlukla virüslerin neden olduğu bir enfeksiyondur. Virüslerin neden olduğu farenjit sıklıkla kendiliğinden iyileşir; nadiren farenjite bakteriler de neden olur ve antibiyotik ile tedavi gerekir.
Belirtiler
- Boğazda ağrı ve batma
- Yutkunma ve konuşma ile ağrıda artış
- Yutkunma güçlüğü
- Boyunda lenf bezlerine ait hassas şişlikler
- Bademciklerin şiş ve kızarık görünmesi
- Bademcikler üzerinde beyaz lekeler
- Kısık veya kabalaşmış ses tonu
Farenjite neden olan virüs enfeksiyonları şu belirtileri de gösterebilir:
- Ateş
- Öksürük
- Burun akıntısı
- Hapşırma
- Genel vücut ağrıları
- Baş ağrısı
- Bulantı, kusma
Doktora ne zaman başvurmalısınız ?
Aşağıdaki belirtiler olduğunda doktora başvurulmalıdır:
- Bir haftadan uzun süren ve belirtilerin şiddetli olduğu farenjitler
- Yutma güçlüğü
- Solunum güçlüğü
- Ağzı açmada güçlük
- Eklem ağrıları
- Kulak ağrısı
- Deri döküntüsü
- 5 oC üzerinde ateş
- Tükrük veya balgamda kan görülmesi
- Sık tekrarlayan farenjitler
- Boyunda büyük şişlik
- İki haftadan uzun süren ses kısıklığı
Farenjit nedenleri
- Virüs enfeksiyonları
- Soğuk algınlığı
- Grip
- Enfeksiyöz mono
- Kızamık
- Suçiçeği
- Krup
- HIV virüsü (AIDS hastalığı)
- Bakteri enfeksiyonları: Birçok bakteri farenjit nedeni olabilir. En sık neden A Grubu Beta hemolitik streptokok’dur.
- Diğer nedenler
- Alerji
- Kuruluk: merkezi ısıtma nedeniyle solunum havasında kuruluk, burun tıkanıklığı nedeniyle ağızdan nefes alma
- İrritan maddeler: hava kirliliği, tütün kullanımı veya kullanılan yerlerde bulunma, tütün çiğneme, alkol kullanma alışkanlığı, aşırı baharatlı gıdalar tüketme
- Kas yorgunluğu: bağırma, yüksek sesle uzun süre konuşma
- Reflü
- Tümörler: farinks (yutak) ve gırtlak (larinks) tümörleri farenjit belirtileri gösterebilir
Tanı
- Muayenede boğaza bakılır, boyundaki lenf bezlerinin şiş olup olmadığı elle değerlendirilir, gerekiyorsa solunum sesleri stetoskop ile dinlenir.
- Boğaz sürüntüsü incelemesi
- Hızlı streptokok testi: çoğunlukla yarım saat içinde sonuç alınır. Test pozitif ise bakteri enfeksiyonu olduğunu gösterir ve antibiyotik tedavisi hemen başlanabilir. Test negatif ise enfeksiyonun nedeni büyük olasılıkla virüslerdir. Testin sonucu boğaz kültürü sonucu ile karşılaştırılır.
- Boğaz kültürü: 24-48 saat sonra sonuç alınır
Tedavi
Virüslerin neden olduğu farenjit çoğunlukla 5-7 günde kendiliğinden iyileşir ve tedavi gerektirmez. Ağrı ve ateş için bir ağrı kesici-ateş düşürücü ilaç kullanılabilir.
Bakterilerin neden olduğu farenjitler antibiyotik ile tedavi edilir. Enfeksiyonun bakteri olduğu kanıtlanmadan antibiyotik kullanılmamalıdır. Başlanmış olan antibiyotik tedavisi şikayetler daha önce düzelse bile önerilen süre tamamlanana kadar devam edilmelidir.
Sizin yapabilecekleriniz :
- İstirahat edin
- Bol su tüketin.
- Kafein ve alkol kullanmayın.
- Ilık içecekler (ör. çay) ve tuzlu suyla gargara boğazı rahatlatabilir.
- Solunum havasını bir buhar makinesi ile nemlendirin veya buhar banyosu yapın.
- Tütün kullanmayın ve içilen yerlerde bulunmayın.
Farenjitin önlenmesi
- Ellerinizi özellikle yemek öncesinde, hapşırma veya öksürme sonrasında sık sık yıkayın
- Bardak, tabak vb eşyaları başkalarıyla paylaşmayın
- Öksürme ve hapşırma sırasında kağıt mendil kullanın ve atın; ağız ve burunu elinizle değil dirseğinizle kapatın.
- Hasta kişilerle yakın temastan kaçının
- Kalabalık yerlerde hijyen kurallarına dikkat edin
