Daha çok erişkinlerde görülen ve uykuda solunum bozukluklarının bir biçimi olan obstrüktif uyku apnesi, çocuklarda ve ergenlerde de görülebilir, yüksek tansiyona ve kalp sorunlarına neden olabilir. Çocuklarda obstrüktif uyku apnesi çoğunlukla büyümüş geniz etine, bademciklerin müzmin iltihabına ve büyümüş olmasına, çocuğun yüz yapısına ve obeziteye bağlıdır.
Obstrüktif uyku apnesinin yetişkinlerde kalp ve damar hastalıklarına neden olduğu iyi bilinmektedir, ancak çocukların ve ergenleri nasıl etkilediği hakkında bilgi azdır. Araştırmalar çocuklarda şu sonuçları ortaya koymuştur:
- Çocukların ve ergenlerin tahminen %1-6’sında obstrüktif uyku apnesi vardır.
- Obezitesi olan ergenlerin % 30-60’ında obstrüktif uyku apnesi görülmektedir.
- Obstrüktif uyku apnesi, dinlendirici uykuyu azaltır ve duygusal sağlığı, bağışıklık sistemini, metabolizmayı, kalp ve dolaşım sistemini olumsuz etkiler.
Çocuklarda obstrüktif uyku apnesi için risk faktörleri :
- obezite
- üst ve alt solunum yolu sorunları
- alerjik nezle
- düşük kas tonusu
- büyük geniz eti ve/veya bademcikler
- baş ve yüz gelişim bozuklukları
- sinir sistemi ve kas hastalıkları
- orak hücreli anemi
- prematüre doğum
Çocuklarda obstrüktif uyku apnesinden şüphelenilmesi gereken belirtiler :
- haftada 3 geceden fazla horlama olması
- uyurken nefes nefese kalma veya zor nefes alma sesleri çıkartma
- uyku sırasında zor nefes alma
- oturur pozisyonda veya boyun geriye bükük uyuma
- gündüz uykusunun gelmesi
- uyandığında baş ağrısı olması
Uyku apnesinin sakıncaları
- Uykudaki kan basıncı normalde uyanıklıkta ölçülenden %10 daha düşük olur. Bu azalmanın olmaması kan basıncı düzenlenmesinde bir anormallik olduğuna işaret eder.
- Uyku apnesi vücut metabolizmasını da etkiler; insülin ve trigliserit seviyelerinin yükselmesine, yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) seviyesinin azalmasına neden olur. Bunlar da kalp damar hastalıkları ve obezite için risk faktörleridir.
- Uzun süreli ve şiddetli uyku apnesi çocuk ve ergenlerde pulmoner hipertansiyon adı verilen, akciğer sağlığını bozan bir soruna da yol açabilir.
Tanı
Uyku apnesi de dahil olmak üzere, uykuda solunum bozukluklarının tanısı için en iyi inceleme yöntemi polisomnografi adı verilen uyku testidir.
Tedavi
Çocuklarda uyku apnesinin tedavisi çoğunlukla altta yatan nedenin ortadan kaldırılmasına yöneliktir:
- Büyümüş geniz eti için adenoidektomi ameliyatı
- Büyümüş bademcikler için tonsillektomi veya tonsillotomi (bademciklerin küçültülmesi)
- Obezitenin önlenmesi
- Yüz ve çene gelişim bozukluklarının tespit edilmesi ve düzeltilmesi gibi
