Bademcik (tonsil) nedir?

Bademcikler boğazımızın her iki yanında bulunan, virüs ve bakteri cinsi mikropları yakalayan, vücudun mikroplarla savaşmasına yardımcı bağışıklık sistemi hücrelerini ve antikorları üreten organlardır.

Bademcik iltihabı (tonsillit) nedir?

Bademcik iltihabı, bademciklerin mikroplarla karşılaşması ve şişmesi sonucunda gelişir.  Akut bademcik iltihaplanmalarının çoğundan virüsler sorumludur ve bunlar çoğunlukla kendiliğinden iyileşir. Bakterilerin neden olduğu bademcik iltihaplarının nedeni sıklıkla streptokok cinsi bakterilerdir ve bunların tedavisi antibiyotiklerle yapılır.

Sık tekrarlayan boğaz ağrısı ve bademcik iltihaplanmalarının nedeni bademciklerin kronik iltihabı olabilir ve buna kronik tonsillit adı verilir. Sık sık iltihaplanmaları nedeniyle savunma görevi yapamaz duruma gelmiş, hatta sağlığa zarar vermeye başlamış olan bademciklerin vücutta kalması müzmin iltihaplı bademciklerin alınmasından daha risklidir. Bademciklerin alınmasından sonra daha sık hastalanma söz konusu olmaz çünkü, boğazda ve vücutta bademcik gibi görev yapan başka dokular mikroplarla savaşan hücreleri ve maddeleri yeterince üretebilirler.

Müzmin (kronik) bademcik iltihabının tedavisi: Ameliyat ne zaman gereklidir?

Doktorunuz aşağıdaki durumlardan biri veya birkaçının bulunması halinde bademcik ameliyatı önerebilir:

  • Sık tekrarlayan boğaz ağrısı ve boğaz iltihaplanmaları
  • Solunumu engelleyecek derecede bademciklerin büyümüş olması
  • Bademciklerin yutkunma ve yutma güçlüğü yaratması
  • Bademcik iltihabının orta kulak iltihabı, sinüzit, vb. komplikasyonlara neden olması

Ameliyat sırasında neler olur?

  • Bademcik ameliyatı genel anestezi verilerek yapılmaktadır. Bu, ameliyatın bir ameliyathanede yapılacağı ve ameliyat sırasında cerrahın yanında bir anestezi uzmanı doktorun da bulunacağı anlamını taşır.
  • Ameliyat yaklaşık 20-30 dakika sürecektir. Ancak genel anestezinin başlama ve sona erme süreleri de eklendiğinde ameliyathanede geçen toplam süre 1-1.5 saate kadar çıkabilir.
  • Cerrah, bademcikleri ağzın içinden alacaktır. Bademcik ameliyatı için deride bir kesi yapılmasına gerek yoktur. Cerrah, bademcikleri bulundukları yerden çıkartacak ve kanamaları durduracaktır. Bu işlemler için çeşitli araçlar kullanılabilir: bistüri, koter, radyofrekans, thermal welding gibi.
  • Hasta ameliyattan sonra genel anestezi etkisi hafifleyene kadar uyanma odasında bekleyecektir. Solunum güçlüğü veya kanama belirtisi olması halinde tekrar ameliyathaneye alınması gerekebilir.
  • Hastanede kalış süresi genellikle 24 olmaktadır. Yeterli sıvı gıda almaya başlamayan, üç yaşın altında olan, bayılma nöbetleri olan ve sürekli bir hastalığı bulunan hastaların hastanede daha uzun süre kalması gerekebilir.

Bademcik ameliyatı yöntemlerine ait videolar için buraya tıklayınız.

Ameliyattan sonra nelere dikkat edilmelidir?

  • Gıdalar:
    • Ameliyat günü ve ertesi gün sulu gıdalar alınmalıdır (Ör. su, süt, .narenciye olmayan meyve suları, muhallebi, puding, yoğurt, dondurma).
    • Takibeden günlerde yukarıdakilere ek olarak sütle yumuşatılmış patates püresi, yumuşak sebze yemekleri, makarna, pilav yenebilir.
    • 2. haftadan sonra ekmek kenarı, bisküvi, cips gibi boğazı tahriş edebilecek sert gıdalar hariç normal beslenmeye geçilebilir.
  • İlaçlar: Doktorunuzun önereceği ağrı kesici ilacı düzenli ve önerilen sürede kullanın. Doktorunuz önermediği sürece başka herhangi bir ilaç kullanmayın.
  • Banyo: Ameliyatın ertesi günü çok sıcak ve uzun olmamak koşuluyla banyo yapılabilir.
  • Çalışma: Doktorunuzun önereceği sürede istirahat edin veya hasta çocuksa okula göndermeyin. Bu süre 5-14 gün arasında olabilir.
  • Spor: Üç hafta süreyle spor aktiviteleri kısıtlanmalıdır.
tonsillectomy2

İyileşme: Bademciklerin bulunduğu bölge ameliyattan sonra açık yara olarak kalmaktadır. Bu nedenle yutkunma sırasında boğaz ağrısı ve kulağa vuran ağrı olabilir. Boğaza bakacak olursanız bademciklerin bulunduğu bölgenin beyaz-sarı renkte olduğunu görürsünüz. Bu görünüm iltihaplanmaya bağlı değildir ve 3-4 hafta sürecektir Daha sonra ameliyat bölgesi ağız içindekine benzer bir pembe renkli doku ile kaplanacaktır.

Kanama: Tekrar müdahale edilmesini gerektirecek bademcik ameliyatı sonrası kanama nadirdir. İlk 24 saat içinde kanama riski en yüksektir. Ağızdan taze kan gelmesi veya koyu renkli sindirilmiş pıhtı kusulması halinde zaman kaybetmeden doktorunuzu arayın. Daha da nadir görülmekle birlikte, kanama açısından ikinci riskli dönem ise ameliyatı takibeden 5-10. günler arasındadır.