Larenjit, ses tellerini barındıran organ olan larenksin (gırtlak) iltihabıdır. Çoğunlukla virüslerin neden olduğu bir enfeksiyona bağlıdır. En önemli belirtisi ses kısıklığıdır. Sıklıkla bir haftada düzelir, daha uzun sürerse hekime başvurulmalıdır.
Viral larenjit belirtileri
- Ses kısıklığı (boyun ön kısmında ve boğazda ağrıyı takiben ortaya çıkar)
- Hafif ateş
- Öksürük
Larenjit ile birlikte farenjit, tonsillit, soğuk algınlığı, veya grip de bulunabilir. Bu durumda daha şiddetli boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü, baş ağrısı, halsizlik, boyunda lenf bezlerinde büyüme, burun akıntısı, yaygın vücut ağrıları olabilir.
Larenjit çoğunlukla 2. veya 3. günde şiddetlenir, 1 haftada düzelir. Diğer belirtiler düzeldikten sonra seste bir süre daha çatallanma kalabilir.
Nefes darlığı larenjitte nadir görülen bir belirtidir. Gırtlakta ve nefes borusunda ödem ve buna bağlı daralma sonucunda olur. Daha çok çocuklarda görülür ve hemen hekime başvurmayı gerektirir.
Viral larenjit nasıl tedavi edilir?
- Kendiliğinden düzelen bir sorun olduğu için hiç bir tedavi uygulanmayabilir.
- Sigara dumanı, alkol ve kafein (kahve, kolalı meşrubatlar)’den kaçınılmalıdır.
- Ses tellerinin nemli kalması, baş ağrısı ve halsizlik şikayetlerinin en aza indirilmesi için bol su içilmeidir. Ortam havasının bir buhar makinesi ile nemlendirilmesi de bu açıdan yararlıdır.
- Baş ağrısı ve ateş için bir ağrı kesici-ateş düşürücü ilaç kullanılabilir.
- Ses istirahati yapmak ses kısıklığının uzun sürmesini engeller. Ses istirahati bağırmama, şarkı söylememe, uzun süre konuşmama demektir. Alçak sesle ve yumuşak tonda konuşmaya izin vardır. Fısıldar gibi konuşmak doğru değildir.
- Antibiyotik tedavisi çoğunlukla gereksizdir. Larenjitin nedeni çoğunlukla virüsler olduğu için antibiyotikler bunlara karşı etkili değildir.
Şu durumlarda hekim önerisiyle antibiyotik kullanılması gerekebilir:
- Enfeksiyonun şiddetli olması ve beklenen sürede düzelmenin başlamaması
- Bağışıklık sistemi sorunu olanlarda (dalağı alınmış kişiler, kemoterapi uygulanan hastalar vb)
Larenjit haftalar boyunca düzelmiyorsa nedeni “kronik larenjit” olabilir. Kronik larenjit nedenleri şunlardır:
- Sesin aşırı kullanımı (genellikle öğretmenler, şarkıcılar, aktörler vb)
- Tütün kullanımı
- Alerji
- Boğaz reflüsü
- İlaçlar: kortizonlu solunum spreyleri, anti-histaminikler, yüksek tansiyon için kullanılan ACE inhibitörü türü ilaçlar, idrar söktürücüler (diüretikler)
- Romatoid artrit, sistemik lupus eritematozus gibi romatizmal hastalıklar
Ses kısıklığı 3 haftadan uzun sürerse bir KBB uzamanına başvurulmalıdır. Bu muayene sırasında ağızdan veya burundan boğazın gerisine girilerek ses tellerine bakılacaktır.
 |  |
| Ağızdan rigid endoskop ile yapılan larengoskopi | Burunden fiberoptik endoskopi ile yapılan larengoskopi |
 |  |
| Normal larenks görüntüsü | Akut larenjitte kızarıklıklar ve ödem |
Bu muayene aynı zamanda ses kısıklığının nedenini de çoğu zaman ortaya çıkartır. Bu muayene ile daha nadir görülen, ancak önemli ses teli sorunlarının olup olmadığına bakılmaktadır:
- Ses tellerinin iyi huylu şişlikleri (polip, nodül gibi)
- Ses teli ve gırtlağın diğer bölgelerinin kanserleri
- Ses tellerini hareket ettiren sinirlerin felçleri
Ne zaman hekime başvurulmalıdır?
- Şikayetler çok şiddetliyse
- Nefes darlığı varsa
- 2 günden uzun süren ateş varsa
- 3 hafta düzelmeyen ses kısıklığı varsa
- Enfeksiyondan 2-3 hafta geçtikten sonra boyundaki lenf bezlerine ait şişliklerin inmemesi
- Enfeksiyon olmaksızın boyundaki lenf bezlerinin şişmesi
- Bir operasyondan sonra ses kısıklğı geliştiyse
