Günümüzde bitkisel ürünlerin kullanımı yaygınlaşmıştır, bir çok yerden kolayca temin edilebilmektedir, ancak bu her zaman güvenilir oldukları anlamına gelmez. Bu ürünler insanların daha sağlıklı olması için üretilmiş olmakla birlikte, çoğu hakkında bu öngörüyü destekleyecek güvenilir bilimsel çalışma yoktur.
Bitkisel ürünler çok farklı formlarda satılmaktadır:
- Bitki çayları
- Tozlar
- Kapsüller
- Tabletler
- Solüsyonlar
Bitkisel ürünler doğal ve güvenli değil midir?
Bu ürünlerin kaynağı bitkiler olmakla birlikte içerdikleri başka kimyasallar da vardır ve bunlar birbirleri, gıdalar ve ilaçlar ile etkileşime girebilirler. Bu etkileşim kullanılan bir ilacın yan etkilerinin artmasına veya beklenen etkisinin azalmasına neden olabilir.
Ekinezya
Bağışıklık sistemini güçlendirmek için, çoğunlukla soğuk algınlığı sırasında kullanılir. İlaçlar ile etkileşimi azdır. Kafeinin metabolize edilmesini yavaşlatarak baş ağrısı, uykusuzluk ve sinirlilik yapabilir. Karaciğerde metabolize edilen ilaçların yan etkilerinin artmasına veya beklenen etkisinin azalmasına neden olabilir.
Sarımsak
Tat verici bir gıda olan sarımsak yüksek tansiyon, kolesterol ve kan şekeri düşürücü, kanser önleyici, bağışıklık güçlendirici, ağrı kesici olarak olarak bitkisel ilaç şeklinde de kullanılmaktadır. Sarımsak pıhtılaşmayı ve kan şekerini etkileyebilir. Aspirin, warfarin, klopidogrel gibi kan sulandırıcı ilaçların etkisini kuvvetlendirebilir; HIV proteaz inhibitörü ilaçlarının etkisini azaltabilir.
Yaban mersini (Cranberry)
C vitamininden zengin bir yemiş olan yaban mersini daha çok idrar yolu enfeksiyonlarını önlemek için kullanılmaktadır. Antikoagülan (kan sulandırıcı) ilaçların etkisini güçlendirerek kanamalara neden olabilir.
Yeşil çay
Mide rahatsızlıklarında, kolesterol düşürücü, kansere karşı antioksidan, uyarıcı, yağ yakıcı ve zayıflatıcı olarak kullanılır. Kurutulmuş yeşil çay yaprakları K vitamini içerir ve fazla miktarda tüketildiğinde kan sulandırıcı ilaçlarla etkileşime girebilir. Warfarin kullananlarda 2 litreden fazla tüketildiğinde INR düzeyini azaltabilir.
Zencefil
Lezzet verici, gıda ve bitkisel ürün olarak taşıt tutmasını ve baş dönmesini azaltmak, iştah açmak, mide asidini azaltmak için kullanılmaktadır. Kanama süresini uzatabilir; aspirin ve warfarin gibi kan sulandırıcıların etkisini artırarak kanamalara neden olabilir.
Ginkgo Biloba
Özütü Çin tıbbında sıklıkla kullanılmaktadır. En yaygın kullanım nedenleri Alzheimer hastalığı, Parkinson hastalığı, hafıza güçlendirmek içindir. HIV için kullanılan ilaçların etkisini azaltabilir, karaciğerde metabolize edilen çok sayıda ilacın etkisini değiştirebilir. Epilepsi (sara) ilaçları, şeker ilaçları, kan sulandırıcı kullananlar Gingko Biloba kullanmamalıdır.
Ginseng
Özellikle Asya ülkelerinde strese karşı ve canlandırıcı olarak kullanılmaktadır. Bir kan sulandırıcı olan warfarin’in etkisini azaltarak pıhtı oluşumuna yol açabilir. Kendisi bunun aksine kan sulandırıcı etki yaparak kanamalara neden olabilir; bu nedenle kan sulandırıcı ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır. Şeker ve tansiyon ilaçlarıyla da etkileşebilir.
Melatonin
Uyku düzenleyici olarak kullanılan melatonin aşırı uyku haline ve halsizliğe neden olabilir. Alkol, sakinleştirici ilaçlar, antihistaminikler, bazı ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ile birlikte kullanılmamalıdır. Kan şekerini yükseltebilir ve pıhtılaşmayı etkileyebilir.
Koenzim Q10
Kalp, böbrek, karaciğer ve pankreasta doğal olarak bulunan koenzim Q10, tütün kullanımı ve yaşla azalır. Daha çok kalbi koruyucu olduğuna inanılarak kullanılmaktadır. Kan sulandırıcı ilaçların etkisini azaltarak pıhtı oluşumuna neden olabilir.
Bitkisel ürünlerin çoğunlukla karaciğerde metabolizmaya uğradığını ve bir kısmının böbrekten atıldığını unutmayınız. Bilinen bir hastalığınız veya kullandığınız bir ilaç varsa hekminize danışmadan bitkisel ürün kullanmayınız.
