Ağrılı yutma (Odinofaji)
ve
Yutma güçlüğü (Disfaji)
Ağrılı yutma (odinofaji) ağız, yutak veya yemek borusu kaynaklı ve çeşitli nedenlere bağlı olabilir.
Yutma güçlüğü (disfaji), odinofaji ile birlikte veya tek başına bulunabilir. Disfaji sıklıkla odinofajiden daha ciddi nedenlere bağlıdır. Nefes borusuna tükürük, sıvı ve katı gıda kaçmasına bağlı olarak öksürüğe, nefes darlığına ve zatürreye neden olabilir.
Belirtiler
çoğunlukla yutkunurken ağızda, boğazda veya yemek borusunda keskin ve batıcı bir ağrı vardır
kuru gıdalar yutulurken ağrı daha da şiddetlenir; bazı durumlarda sıvı ve katılar aynı miktarda ağrıya neden olabilir
gıda alımının azaltılmasına bağlı kilo kaybı olabilir
sıvı alımının azaltılmasına bağlı vücutta sıvı yetersizliği (dehidratasyon) olabilir
odinofajinin nedeni enfeksiyon ise ateş, halsizlik ve genel durum bozukluğu olabilir
Nedenleri
Enfeksiyonlar: soğuk algınlığı, grip, bademcik iltihabı (tonsillit), farenjit, larenjit
Reflü: mide asidi mideden yukarı kaçarak yemek borusunda tahrişe, ve ülserlere neden olabilir; bu da ağrılı yutma ve yutma güçlüğü yakınmalarına yol açabilir.
Radyoterapi: boyun ve göğüs kafesine radyoterapi uygulanmış hastalarda yutma güçlüğü ve ağrı görülebilir.
Mantar enfeksiyonları: özellikle Candida türü mantar enfeksiyonları bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar veya tedaviler sırasında görülebilir.
Yutak kanseri veya yemek borusu kanserleri
Ağız, yutak veya yemek borusundaki yaralanmalar veya ülserler
Tütün ve alkol kullanımı
Çok sıcak veya soğuk içeceklerin uzun süre tüketilmesi
Tanı
Yutma bozuklukları tanısı için aşağıdaki işlemlerin bir, ya da birkaçının yapılması gerekebilir:
Yutağın endoskopik muayenesi
Yemek borusu-mide endoskopisi
Yemek borusunda 24 saatlik pH monitörizasyonu
Yemek borusu basınç incelemeleri (manometri)
Yemek borusu hareketlerinin değerlendirilmesi (motilite)
Tedavi
Tedavi nedene yönelik olmalıdır (bakteri enfeksiyonları için antibiyotik kullanımı, asit reflüsü için mide asit salgılanmasını azaltan ilaçlar gibi nedene yönelik tedaviler gibi)
Alkol ve tütün gibi tahriş edici maddelerden kaçınılmalıdır.
Yumuşak yiyecekler yenmeli, gıdalar daha uzun süre çiğnenmelidir
Ağrı nedeniyle yutma güçlüğü şiddetli olan vakalarda kilo vermeyi önlemek için yemek borusuna besleme tüpü yerleştirilmesi önerilebilir.