
Ağızdaki aftların (ülserler) çoğu zararsızdır, ancak hayat kalitesini olumsuz etkilerler. Bunların çoğu tekrarlar, iyi huyludur ve genellikle 1 hafta içinde kendiliğinden kaybolur. İlk kez ortaya çıkan veya 3 haftadan uzun sürede kendiliğinden düzelmeyen aftlar bir hekim tarafından muayene edilmelidir.
Çeşitleri :
Ağızdaki ülserlerin 3 çeşidi vardır:
- Minör aftlar: Birkaç mm çapında olurlar, ağrı hafiftir ve çoğunlukla 1 hafta, en çok 2 hafta içinde kaybolurlar. Sıklıkla dudak içinde, yanaklarda, damakta ve dilde görülürler.
- Major aftlar: Minör aftlara göre daha büyüktürler, şekilleri düzensizdir, daha derindirler, ağrı daha fazladır, düzelmeleri haftalar sürer ve iz bırakarak iyileşirler.
- Herpetiform aftlar: Uçuğa benzer ülserlerdir, ancak bunlar bulaşıcı değildir. Kadınlarda daha sık görülürler. Kısa sürede tekrarlar, büyük boyutlara ulaşabilir, çok ağrılıdır, ağızda her yerde olabilir ve çoğunlukla 10 günden önce düzelmezler.
Nedenleri :
Ağızdaki aftların nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bilinen nedenleri ve aftların ortaya çıkmasını kolaylaştıran faktörler şunlardır:
- Diş telleri
- Uyumsuz diş protezleri
- Asidik (limon vb) ve baharatlı gıdalar
- Stres ve gerginlik
- Vücut direncinin düşmesi
- Sigara kullanımını bırakmak
- İlaçlar (bazı ağrı kesiciler, yüksek tansiyon ilaçları)
- Hormonal değişiklikler (gebelik, ergenlik, menapoz gibi)
- Genetik faktörler
- Crohn hastalığı
- Vitamin B12 eksikliği
- Demir eksikliği
Mutlaka hekime başvurmayı gerektiren durumlar :
- Aftların ağrısız olması
- 3 haftadan sonra iyileşme olmaması
- Sürekli büyüme göstermesi veya sayıca artması
Aftların kanserlerden farkı :
- Çoğunlukla aftlar ağrılı, kanserler ağrısızdır
- Aftların çoğu 2 haftada iyileşir, kanserler iyileşmez ve büyümeye devam eder
- Aftların yüzeyi beyaz, kenarları kızarıktır. Kanserlerin yüzeyi düzensiz ve serttir. Kanserlerin yüzeyinde sıklıkla beyaz ve kırmızı düzensiz renk dağılımı vardır.
- Kanserlerin çoğu aşırı tütün ve alkol kullanımı, bozuk diş ve diş eti hijyeni ile ilişkilidir.
![]() | ![]() |
Yanakta aft | Yanakta kanser |
Çoğu zaman aftların neden olduğu ağrı birkaç günde hafifler ve 2 haftada tedavisiz kaybolurlar. Ağrının fazla olduğu durumlarda doktorunuz aft üzerine sürülen ilaçlar ve antiseptik ağız solusyonları önerebilir.
